شاید برای شما هم پیش آمده باشد طلایی را که چند ساعت قبل با قیمتی خریده‌اید، هنگام فروش با نرخ پایین‌تری از شما بخرند. این موضوع حتی می‌تواند زمانی رخ دهد که قیمت بین‌المللی طلا هیچ تغییری نکرده باشد و باعث سردرگمی مشتریان بازار طلا شود. تفاوت قیمت خرید و فروش طلا واقعیتی انکارناپذیر در این بازار است که ریشه در عوامل مختلفی دارد. همراه تکنوگلد باشید تا به بررسی دقیق این عوامل بپردازیم تا از معاملات خود، سود بیشتری کسب کنید.
علت تفاوت قیمت خرید و فروش طلا
اختلاف قیمت بین خرید و فروش طلا که اصطلاحا به آن اسپرد طلا (Spread) هم گفته می‌شود، یک امر کاملا عادی در بازار طلاست. هنگامی که شما قصد خرید طلا دارید مجبورید علاوه بر ارزش اصلی فلز گرانبها، هزینه‌های جانبی مختلفی را هم پرداخت کنید. این هزینه‌ها شامل اجرت ساخت، سود طلافروش و مالیات بر ارزش افزوده می‌شود که همگی روی قیمت نهایی محصول اثر می‌گذارند. به همین دلیل است که قیمت خرید طلا همیشه بالاتر از ارزش خالص آن در بازار جهانی محاسبه می‌شود و این اختلاف قابل‌توجه است.
اما ماجرا در زمان فروش کاملا برعکس است و شما فقط بر اساس وزن و عیار طلای خود، پول دریافت خواهید کرد. طلافروشان هیچ‌یک از آن هزینه‌های اضافی را که شما هنگام خرید پرداخت کرده‌اید، در قیمت فروش لحاظ نمی‌کنند و این کار باعث می‌شود که حتی اگر قیمت طلا در بازار بین‌المللی ثابت باقی بماند، شما همچنان با ضرر مواجه شوید.
بر همین اساس اگر قصد دارید در همان روز که طلا را خریدید بفروشید، باید آماده پذیرش زیان مالی باشید. این زیان معمولا بین 7 تا 15 درصد ارزش کل خرید شما خواهد بود که رقم قابل‌توجهی محسوب می‌شود.
چه عواملی باعث تفاوت قیمت خرید و فروش طلا می شوند؟
چندین عامل اساسی در ایجاد شکاف قیمتی بین خرید و فروش طلا نقش دارند که هر کدام سهم مشخصی در این اختلاف دارند. آشنایی با این عوامل به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از نحوه قیمت‌گذاری در بازار طلا پیدا کنید.
1. اجرت ساخت طلا
اجرت ساخت یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی است که روی قیمت نهایی طلا تاثیر می‌گذارد و باعث ایجاد فاصله بین قیمت خرید و فروش می‌شود. این هزینه در واقع حق‌الزحمه صنعتگرانی است که زحمت تبدیل طلای خام به زیورآلات زیبا و قابل استفاده را کشیده‌اند و شما هنگام خرید هر گونه طلای زینتی، مجبور به پرداخت این هزینه خواهید بود که بر اساس پیچیدگی و زمان لازم برای ساخت محاسبه می‌شود.
میزان این دستمزد برای انواع مختلف طلا یکسان نیست و بسته به درجه سختی و ظرافت مورد نیاز برای ساخت، متفاوت خواهد بود. محصولاتی که با استفاده از قالب و دستگاه‌های صنعتی تولید می‌شوند، معمولا اجرت ساخت کمتری دارند، چون فرآیند ساخت آن‌ها ساده‌تر و سریع‌تر است. برای مثال انگشتر ساده، پلاک و زنجیرهای معمولی در این دسته قرار می‌گیرند و اجرت نسبتا پایینی دارند. در مقابل زیورآلاتی که نیاز به کار دستی دقیق و زمان‌بر دارند، هزینه بالاتری را به شما تحمیل خواهند کرد. گردنبندهای پیچیده، گوشواره‌های نگین‌دار، دستبندهای حکاکی‌شده و سایر محصولات هنری در این گروه جای می‌گیرند.
وقتی بخواهید این طلاها را بفروشید، خریدار فقط ارزش فلز را محاسبه می‌کند و آن اجرت ساخت که شما پرداخت کرده‌اید، از دست خواهد رفت.
در مقاله اسپرد طلا چیست درباره این موضوع صحبت کردیم.
2. مالیات بر ارزش افزوده
یکی از هزینه‌های پنهان در خرید طلا، مالیات بر ارزش افزوده است که 10 درصد به قیمت اصلی اضافه می‌شود. این مبلغ اضافی که به خزانه دولت واریز می‌شود، هنگام فروش به شما بازگردانده نخواهد شد و عملا از دست می‌رود. البته طبق قانون اصل طلا، معاف از مالیات است و به همین دلیل این هزینه در خرید طلای آبشده وجود ندارد.
به عنوان مثال اگر یک قطعه طلا به ارزش 10 میلیون تومان خریداری کنید، یک میلیون تومان اضافه به عنوان مالیات پرداخت خواهید کرد. این هزینه یکی از دلایل اصلی تفاوت قیمت خرید و فروش طلا محسوب می‌شود که باید در برنامه‌ریزی‌های سرمایه‌گذاری لحاظ شود.
3. سود فروشنده طلا
طلافروشان مانند سایر کسبه برای ارائه خدمات خود نیاز به کسب درآمد دارند که این سود طبق مقررات اتحادیه‌ها 7 درصد تعیین شده است. محاسبه این سود به گونه‌ای است که ابتدا ارزش طلای خام با مبلغ اجرت ساخت جمع می‌شود و سپس 7 درصد این مجموع به عنوان سود طلافروش اضافه می‌گردد. این روش محاسبه باعث می‌شود که هزینه نهایی خرید به میزان قابل‌توجهی افزایش یابد و در زمان فروش این مبلغ کاملا از دست برود. برای اطلاع از مالیات به مقاله مالیات طلا مراجعه کنید.
4. عیار معیار خرید و فروش
یکی دیگر از دلایل تفاوت قیمت خرید و فروش طلا، تفاوت در عیار محاسباتی خرید و فروش است که معمولا مورد توجه خریداران قرار نمی‌گیرد. عیار معیار در زمان خرید، 750 یا همان 18 عیار است؛ اما طلافروشان زمانی که می‌خواهند یک قطعه طلا را از شما بخرند، آن را با عیار 740 (معادل تقریبی 17.76 عیار) محاسبه می‌کنند. این تغییر عیار موجب کاهش حدودا 1.37 درصد در قیمت فروش می شود. این اختلاف در عیار برای جلوگیری از زیان فروشنده‌ها در بازار است.
5. هزینه سنگ‌های به‌کاررفته
زیورآلات طلا که دارای سنگ‌های تزیینی هستند، شرایط خاصی در زمان خرید و فروش دارند که این موضوع نیز بر شکاف قیمتی تاثیر می‌گذارد. هنگام خرید، قیمت سنگ‌ها اعم از قیمتی یا بدل به قیمت کل محصول اضافه شده و شما برای آن‌ها هزینه پرداخت می‌کنید.
اما در زمان فروش، سنگ‌های بدل هیچ ارزشی ندارند و حتی از وزن کل طلا نیز کسر می‌شوند، درحالی‌که سنگ‌های اصیل معمولا با قیمتی بسیار پایین‌تر از زمان خرید ارزش‌گذاری می‌شوند. به همین دلیل است که بسیاری از متخصصان برای سرمایه‌گذاری، خرید طلای ساده بدون سنگ را توصیه می‌کنند.
پیشنهاد می کنیم مقاله عوامل موثر بر قیمت طلا را مطالعه کنید.
6. نوسانات بازار جهانی طلا و نرخ ارز
قیمت طلا در بازارهای داخلی به شدت تحت‌تاثیر قیمت جهانی انس طلا قرار دارد که معمولا بر حسب دلار آمریکا اعلام می‌شود و هرگونه تحول در بازارهای بین‌المللی، اعم از تغییرات اقتصادی، سیاسی و… بر قیمت داخلی طلا تاثیر می‌گذارد. این نوسانات که گاهی در طول یک روز چندین بار رخ می‌دهد، باعث می‌شود که قیمت‌های خرید و فروش نیز دائما در حال تغییر باشند. طلافروشان برای محافظت از سرمایه خود در برابر این نوسانات، معمولا حاشیه امن بیشتری در قیمت‌گذاری خود در نظر می‌گیرند.
از طرف دیگر چون قیمت جهانی طلا به دلار محاسبه می‌شود، هرگونه تغییر در نرخ ارز بلافاصله بر قیمت داخلی تاثیر خواهد گذاشت. این عامل باعث می‌شود که تفاوت قیمت خرید و فروش طلا در بازه‌های زمانی مختلف متغیر باشد و سرمایه‌گذاران باید این نوسانات را در تصمیم‌گیری‌های خود لحاظ کنند. در مقاله اختلاف قیمت طلای ایران و جهان درباره این موضوع صحبت کردیم.
7. نرخ عرضه و تقاضا
همان‌طورکه در سایر بازارهای کالایی مشاهده می‌شود، میزان عرضه و تقاضا در بازار طلا نیز بر قیمت‌گذاری تاثیر مستقیم دارد. افزایش تقاضا یا کاهش عرضه به طور طبیعی منجر به افزایش قیمت می‌شود و این موضوع بر تفاوت قیمت خرید و فروش طلا تاثیر می‌گذارد. در ایام خاصی مانند عید نوروز، فصل‌های ازدواج یا مناسبت‌های مذهبی، تقاضای طلا به شدت افزایش یافته و قیمت‌ها صعودی می‌شوند. اگر بتوانید زمان‌بندی مناسبی برای خرید داشته باشید و در دوره‌هایی که بازار آرام‌تر است اقدام کنید، می‌توانید از شکاف قیمتی کمتر بهره‌مند شوید.
8. شرایط سیاسی و اقتصادی داخل کشور
بی‌ثباتی‌های اقتصادی و سیاسی، تورم، تغییرات نرخ بهره و بحران‌های داخلی یا جهانی از جمله عواملی هستند که تقاضا برای طلا را به عنوان یک سرمایه امن افزایش می‌دهند. در شرایط عدم اطمینان اقتصادی، مردم معمولا به سمت داراییی‌هایی مانند طلا گرایش پیدا می‌کنند که ارزش آن در برابر تورم مقاوم‌تر است و این افزایش تقاضا نه‌تنها باعث افزایش قیمت کلی طلا می‌شود، بلکه طلافروشان نیز حاشیه سود بیشتری را در نظر می‌گیرند تا در برابر نوسانات محافظت شوند.
9. وجود حباب قیمتی
گاهی اوقات قیمت طلا در بازار داخلی به دلیل عواملی چون انتظارات تورمی، سفته‌بازی یا روحیات بازار، از قیمت واقعی جهانی آن فاصله می‌گیرد که به این پدیده حباب قیمتی گفته می‌شود. این حباب می‌تواند مثبت یا منفی باشد؛ حباب مثبت یعنی قیمت داخلی بالاتر از ارزش واقعی طلاست، و حباب منفی یعنی قیمت داخلی پایین‌تر از ارزش جهانی آن است. برای شناخت بیشتر حباب به صفحه حباب طلا چیست مراجعه کنید.
نحوه محاسبه قیمت طلا هنگام خرید
برخی فروشنده‌ها به جای درج قیمت هر گرم طلا، فقط وزن، عیار و قیمت نهایی را در فاکتور می‌آورند که اگر با روش محاسبه آشنا نباشید، ممکن است سردرگم شود. اما اگر با روش محاسبه قیمت خرید طلا و علت ایجاد تفاوت قیمت خرید و فروش طلا آشنایی داشته باشید، می‌توانید به راحتی قیمت نهایی را خودتان محاسبه کرده و از شفافیت کامل برخوردار شوید.
فرمول محاسبه قیمت خرید طلا به شکل زیر است:
قیمت نهایی = (10 درصد مالیات + ۷ درصد سود فروشنده) + (وزن طلا) × (قیمت یک گرم طلا + اجرت ساخت)
بیشتر بخوانید: تفاوت قیمت خرید و فروش طلای آب شده
نحوه محاسبه قیمت طلا هنگام فروش
حتی اگر تنها ساعاتی از زمان خرید طلا گذشته باشد، قیمت خرید آن با قیمت فروش متفاوت خواهد بود؛ چراکه طلا به محض خرید، دست‌دوم محسوب می‌شود. در محاسبه قیمت فروش، فاکتورهای اجرت ساخت و مالیات بر ارزش افزوده کاملا حذف شده و تنها ارزش خالص طلا لحاظ می‌گردد. این تفاوت در روش محاسبه، دلیل اصلی کاهش ارزش طلا در زمان فروش نسبت به خرید است. بنابراین مبلغ نهایی که در زمان فروش دریافت خواهید کرد، همیشه کمتر از مبلغی است که هنگام خرید پرداخت کرده‌اید.
محاسبه قیمت فروش بر اساس قیمت لحظه‌ای طلا در بازار صورت می‌پذیرد. فرض کنید قطعه طلایی با وزن 10 گرم داشته باشید و قیمت روز هر گرم طلا 8 میلیون تومان باشد، در این صورت ارزش کل طلای شما 80 میلیون تومان خواهد بود. طلافروش مبلغی را به عنوان سود خود که معمولا بین 3 تا 7 درصد است، از این مبلغ کسر کرده و مابقی را به شما پرداخت می‌کند. این روش محاسبه نشان می‌دهد که چرا اختلاف قیمت خرید و فروش طلا همیشه وجود دارد و چگونه می‌توان آن را پیش‌بینی کرد. در مقاله چگونه طلای خود را بفروشیم درباره این موضوع صحبت کردیم.
سخن پایانی
تفاوت قیمت خرید و فروش طلا واقعیتی غیرقابل انکار در بازار طلا و ناشی از عوامل متعددی چون اجرت ساخت، سود فروشنده، مالیات و تفاوت در محاسبه عیار است. این شکاف قیمتی که گاهی تا 15 درصد نیز می‌رسد، می‌تواند برای سرمایه‌گذاران چالش‌برانگیز باشد. برای کاهش این تفاوت، خرید طلای آبشده می‌تواند راهکاری مناسب محسوب شود که در آن اجرت ساخت و مالیات وجود ندارد. تکنوگلد با ارائه خدمات خرید و فروش آنلاین طلای آبشده، تجربه‌ای شفاف‌تر و کارآمد را برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده تا بتوانند بدون نگرانی از تفاوت‌های قیمتی رایج، به سرمایه‌گذاری در طلا بپردازند.
سوالات متداول
این تفاوت به دلیل اجرت ساخت، سود فروشنده، مالیات بر ارزش افزوده و تفاوت در محاسبه عیار طلا است. هنگام خرید این هزینه‌ها اضافه می‌شوند، اما هنگام فروش حذف می‌شوند.
بهترین راه خرید طلای آبشده یا دست‌دوم است که اجرت ساخت ندارد. می‌توانید از پلتفرم‌های آنلاین خرید طلای آبشده مانند تکنوگلد استفاده کنید.
در بازه‌های زمانی کوتاه معمولا قیمت فروش طلا همیشه کمتر از قیمت خرید است. حتی اگر قیمت جهانی طلا تغییر نکرده باشد، به دلیل حذف اجرت، مالیات و سود فروشنده، ضرر خواهید کرد.
