آیا می‌دانید تفاوت سکه بانکی و غیربانکی در چیست و تشخیص آن چگونه انجام می‌شود؟ شاید شما هم از تجربه ناخوشایند دوستان یا آشنایان خود در خرید سکه غیربانکی مطلع شده باشید یا مطالبی پراکنده در این زمینه خوانده باشید، اما هنوز در تشخیص تفاوت سکه بانکی و غیر بانکی مهارت نداشته باشید.
در دنیای سرمایه‌گذاری طلا، شناخت دقیق تفاوت سکه بانکی با غیر بانکی می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیمات سودآورتری بگیرید. به‌طور خلاصه سکه‌های طلا به دو دسته کلی بانکی و غیربانکی تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و ارزش خاص خود را دارند. سکه‌های بانکی به‌صورت رسمی و تحت نظارت بانک مرکزی ضرب می‌شوند و از کیفیت بالاتری برخوردار بوده و معمولاًبه‌عنوان گزینه‌ای مطمئن‌تر برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند. از سوی دیگر سکه‌های غیربانکی در کارگاه‌های خصوصی و توسط افراد مختلف تولید می‌شوند و ممکن است از نظر عیار، وزن و حتی ظاهری تفاوت‌هایی با سکه‌های بانکی داشته باشند.
در این مطلب از تکنوگلد همراه ما باشید تا متخصص شناسایی فرق سکه بانکی و غیر بانکی شوید و تصمیمات بهتری برای سرمایه‌گذاری در بازار طلا بگیرید.
10 تفاوت سکه بانکی و غیربانکی
وقتی صحبت از تفاوت سکه بانکی و غیر بانکی می‌شود، با دنیایی از ظرافت‌ها و جزئیات روبرو می‌شویم. در واقع تفاوت قیمت سکه بانکی و غیر بانکی فقط یکی از چیزهایی است که باید برای تشخیص سکه اصل بررسی کنید و سایر تفاوت‌ها، از شکل ظاهری گرفته تا وزن و رنگ، هر کدام داستان خاص خود را دارند.
بیایید به بررسی دقیق‌تر این تفاوت‌ها بپردازیم تا بتوانید با چشمانی تیزبین، سکه‌های اصل را از نمونه‌های تقلبی تشخیص دهید.
1. شکل ظاهری سکه
در نگاه اول، اگر یک سکه بانکی را در کنار سکه غیربانکی قرار دهید، تفاوت‌های آشکاری در ظاهر آن‌ها خواهید دید. سکه‌های بانکی به‌طور کامل تخت و صاف هستند و بدون هیچ انحرافی دیده می‌شوند و اگر سکه بانکی را روی یک سطح صاف بیندازید، بعد از چند حرکت کوتاه متوقف خواهد شد. اما سکه‌های غیربانکی معمولا کمی تاب و حالت محدب دارند که باعث می‌شود زودتر از حرکت بایستند.
از طرف دیگر کنگره‌های اطراف سکه بانکی با نظمی دقیق و فاصله‌های مشخصی قرار گرفته‌اند؛ درحالیکه کنگره‌های سکه غیربانکی ممکن است نامنظم باشند. به‌علاوه اگر با یک ذره‌بین به سکه بانکی و محل نقطه‌های عبارت «بانک مرکزی ایران» نگاه کنید، خواهید دید که حروف و نقطه‌های روی آن بسیار دقیق و تمیز حک شده‌اند.
در جدول زیر انواع تفاوت سکه بانکی و غیربانکی از نظر ظاهری را می‌بینید:
| مشخصات | سکه بانکی | سکه غیربانکی |
|---|---|---|
| کنگره دور سکه | کنگره‌های یک‌دست | کنگره‌های غیر یک‌دست |
| سطح سکه | سطح تخت و صاف | سکه اندکی محدب و دارای برآمدگی |
| ضخامت سکه | ضخامت یکسان و یکپارچه | برخی نقاط ضخیم‌تر یا نازک‌تر |
| ظرافت طرح | چاپ طرح کاملا منظم، دقیق و استاندارد | ظرافت کمتر و عدم توجه به جزئیات طرح |
2. قطر دایره‌ای سکه
فرق سکه بانکی و غیر بانکی را می‌توان در قطر آن‌ها هم یافت. قطر سکه‌های بانکی به‌صورت استاندارد و دقیق توسط بانک مرکزی مشخص شده است. برای مثال قطر سکه تمام بهار آزادی 22 میلی‌متر، نیم سکه 19 میلی‌متر، ربع سکه 14 میلی‌متر و سکه یک گرمی 13.3 میلی‌متر است. در مقابل سکه‌های غیربانکی ممکن است کمی با این اندازه‌ها تفاوت داشته باشند.
3. وزن سکه
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های سکه بانکی و غیربانکی، بررسی وزن سکه است. سکه تمام بهار آزادی باید دقیقا 8.1338 گرم وزن داشته باشد و سکه‌های وکیومی بین 10.5 تا 11.5 گرم هستند. اما سکه‌های غیربانکی اغلب وزن کمتری دارند و این مسئله می‌تواند دلیلی برای تردید در اصالت آن‌ها باشد. تولیدکنندگان سکه غیربانکی ممکن است از وزن سکه‌ها کاسته و از این راه سود بیشتری کسب کنند.
4. تفاوت سکه بانکی با غیر بانکی در رنگ
تفاوت سکه بانکی و غیربانکی در رنگ آن‌ها هم دیده می‌شود. رنگ سکه‌های بانکی شبیه به رنگ شمش طلاست؛ یعنی نه خیلی زرد و نه متمایل به سبزی یا سفیدی. برای تشخیص بهتر می‌توانید سکه بانکی را در کنار سکه‌ای که از اصالت آن مطمئن هستید قرار دهید تا تفاوت رنگ را متوجه شوید.
5. تفاوت سکه بانکی و غیربانکی از نظر عیار سکه
می‌توان گفت اصلی‌ترین تفاوت سکه بانکی با غیر بانکی در عیار این سکه‌هاست. سکه‌هایی که توسط بانک مرکزی تولید می‌شوند، استاندارد عیار ۹۰۰ را دارند که معادل ۲۱.۶ عیار است. این استاندارد توسط بانک مرکزی به‌طور دقیق رعایت می‌شود. در مقابل سکه‌های غیربانکی که توسط کارگاه‌ها یا افراد غیردولتی ساخته می‌شوند، ممکن است عیار دقیق و مشخصی نداشته باشند. از آنجا که تشخیص عیار طلا برای افراد غیرمتخصص دشوار است، برای اطمینان از اصالت سکه بهتر است فقط به فروشندگان معتبر مراجعه کنید.
6. تاریخ ضرب سکه
انواع مختلف سکه‌های بانکی در بازه‌های زمانی مشخصی ضرب شده‌اند. سکه تمام بهار آزادی بین سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰ تولید شده و سکه‌های تمام امامی در فاصله سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۸۶ ضرب شده‌اند. سکه‌های نیم و ربع بهار آزادی نیز در بازه زمانی ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶ تولید شده و سکه‌های یک گرمی بانکی نیز از سال ۱۳۹۰ به بعد وارد بازار شده‌اند که با بررسی این تاریخ می‌توانید سکه بانکی را از غیربانکی شناسایی کنید.
7. فرق سکه بانکی و غیر بانکی از نظر بسته‌بندی
در لیست تفاوت سکه بانکی و غیربانکی باید به نوع بسته‌بندی این سکه‌ها هم اشاره کنیم. سکه‌های بانکی با بسته‌بندی استاندارد و مشخصی عرضه می‌شوند که شامل پلمپ پلاستیکی شفاف با هولوگرام است. روی این بسته‌بندی، تمامی مشخصات ضروری از جمله آرم بانک عامل، تاریخ ضرب، عیار، وزن و شماره سریال منحصربه‌فرد سکه درج شده است. این سکه‌ها معمولا در یک قاب محافظ ثانویه مانند جعبه یا کیسه مخصوص نیز قرار می‌گیرند.
در مقابل سکه‌های غیربانکی معمولا در بسته‌بندی‌های غیراستاندارد و بدون مشخصات عرضه می‌شوند. این سکه‌ها اغلب فاقد پلمپ معتبر هستند یا از پلمپ‌های غیراستاندارد استفاده می‌کنند. روی بسته‌بندی این سکه‌ها نیز اطلاعات کامل و دقیقی از مشخصات سکه وجود ندارد و معمولا در کیسه‌های پلاستیکی ساده یا جعبه‌های بدون علامت نگهداری می‌شوند.
این نکته را در نظر داشته باشید که برخی سکه‌های غیربانکی نیز در وکیوم به ظاهر معتبر عرضه می‌شوند؛ اما باید دقت کرد که وکیوم بدون نقص باشد، لیبل و هولوگرام معتبر داشته باشد و اطلاعات فروشنده به‌درستی روی آن درج شده باشد تا از تقلبی نبودن سکه مطمئن شوید.
8. ضمانت و ریسک سرمایه‌گذاری
سکه‌های بانکی از پشتوانه و ضمانت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برخوردار هستند که این ضمانت شامل تایید عیار و وزن استاندارد است که باعث می‌شود ریسک سرمایه‌گذاری در این نوع سکه‌ها به حداقل برسد. اما تفاوت سکه بانکی و غیربانکی در این است که سکه‌های غیر بانکی هیچ‌گونه ضمانتی از سوی مراجع رسمی نداشته و احتمال مغایرت عیار و وزن آن‌ها با استانداردهای تعیین‌شده وجود دارد. همچنین به دلیل تقاضای کمتر در بازار و عدم پشتوانه رسمی، سرمایه‌گذاری در این نوع سکه‌ها با ریسک بالاتری همراه است.
9. تفاوت قیمت سکه بانکی و غیر بانکی
تفاوت قیمت سکه بانکی و غیر بانکی موضوعی است که بیشتر افراد درباره آن شنیده‌اند و همگی از نوسانات قیمت در بازار سکه آگاهند، اما تفاوتی که بین سکه‌های بانکی و غیربانکی وجود دارد این است که سکه‌های بانکی به دلیل استاندارد بودن و تضمین اصالت، به‌طور معمول قیمت بالاتری دارند. سکه‌های غیربانکی به دلیل عدم اطمینان از عیار و کیفیت، معمولا ارزان‌تر بوده و نوسانات قیمت آن‌ها نیز بیشتر است.
باید توجه داشته باشید که عوامل تاثیرگذار مانند نرخ دلار و قیمت جهانی طلا بر هر دو نوع سکه اثر می‌گذارند، اما سکه بانکی به دلیل اعتبار بیشتر، معمولا ارزش بالاتری دارد.
10. قابلیت نقدشوندگی سکه
فرق سکه بانکی و غیر بانکی فقط در ظاهر و ویژگی‌های سکه نیست، بلکه باید ریسک نقدشوندگی سکه‌ها را هم در نظر بگیرید. نقدشوندگی سکه بانکی به دلیل ضمانت بانک مرکزی و اعتبار بالایی که دارد، بسیار آسان است. این سکه‌ها به راحتی در بازار خریدار دارند و شما می‌توانید آن‌ها را سریعا به پول نقد تبدیل کنید. از سوی دیگر، سکه‌های غیربانکی به دلیل عدم تضمین و اعتبار کمتر، ممکن است به سختی خریدار پیدا کنند و فروش آن‌ها زمان‌بر باشد.
سخن پایانی
در این بخش با تفاوت سکه بانکی و غیربانکی آشنا شدیم و روش تشخیص آن را یاد گرفتیم. در نهایت باید گفت انتخاب بین سکه بانکی و غیربانکی به نیازها و ترجیحات شما به‌عنوان سرمایه‌گذار بستگی دارد. اگر به دنبال یک گزینه مطمئن و قابل اعتماد برای سرمایه‌گذاری هستید، سکه بانکی با کیفیت و اعتبار تضمین‌شده، انتخاب مناسبی است.
با این حال باید در نظر داشته باشید که خرید سکه طلا همیشه چالش‌هایی مانند تشخیص اصالت و قیمت‌گذاری صحیح را به همراه دارد. خوشبختانه تکنوگلد نگرانی‌های شما را درک کرده و به‌عنوان یک راهکار مدرن و امن برای سرمایه‌گذاری در بازار طلا بدون نیاز به خرید سکه طلا، پیش روی شما قرار دارد. با تکنوگلد می‌توانید به‌صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری، به‌راحتی طلای آب شده با عیار تضمینی بخرید و در یک بستر امن حتی با کمترین بودجه، سرمایه‌گذاری کنید. با کارشناسان ما تماس بگیرید تا شما را برای خرید طلا آنلاین راهنمایی کنند.
سوالات متداول
سکه‌های بانکی در زمینه‌های مهمی همچون عیار، وزن، قیمت، ظاهر، رنگ، بسته‌بندی و استانداردهای تولید با سکه‌های غیر بانکی تفاوت دارند.
تشخیص قطعی سکه‌های غیر بانکی کار دشواری است و نیاز به تجربه و تخصص کارشناسان دارد. در این مطلب مهم‌ترین تفاوت‌های این دو نوع سکه را شرح دادیم.
بله، اما ممکن است ریسک بیشتری به همراه داشته باشند و اصالت آن‌ها نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد.
هر دو نوع سکه، اعم از بانکی و غیر بانکی، دارای نوسانات قیمتی هستند که می‌تواند منجر به کسب سود شود. اما با وجود ریسک تقلبی بودن در بازار سکه و هزینه‌های جانبی مختلف، بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری در بازار طلا، خرید طلای آبشده است.
