مالیات سکه چیست؟ / از محاسبه تا نحوه استعلام

آیا سکه مالیات دارد؟ نوع مالیات سکه چیست و آیا همه افراد در زمان خرید سکه باید مالیات بپردازند؟ در سال‌های اخیر بسیاری از مردم به دنبال حفظ ارزش پول خود به سرمایه‌گذاری در سکه و خرید طلا روی آورده‌اند. اما از سال ۱۳۹۷، موضوع محاسبه مالیات سکه و اینکه چه کسانی باید آن را بپردازند، به یکی از سوالات پرتکرار تبدیل شده است. در این بخش همراه تکنوگلد باشید تا با قوانین و نحوه استعلام مالیات سکه در سال جدید آشنا شوید.

مالیات سکه چیست؟ / از محاسبه تا نحوه استعلام

دولت با اعمال مالیات سکه می‌خواهد از ایجاد بازارهای موازی و سوداگری‌های کلان جلوگیری کند. این سیاست باعث می‌شود سرمایه‌ها به‌جای انباشت در بازار طلا، به سمت فعالیت‌های تولیدی هدایت شوند و دولت بتواند بخشی از درآمدهای عمومی را تامین کرده و تعادل نسبی در بازار ایجاد نماید.

قوانین مالیاتی خرید و فروش سکه در سال ۱۴۰۴

از زمانی که بانک مرکزی در سال ۱۳۹۷ شروع به فروش سکه با نرخ پایین‌تر از بازار آزاد کرد، مبحث قوانین مالیاتی در این حوزه جدی شد. تمام کسانی که از بانک مرکزی سکه خریداری می‌کنند، به‌عنوان مؤدی مالیاتی شناخته شده و باید تعهدات مالیاتی خود را انجام دهند.

همچنین بخوانید: 7 روش قانونی کاهش مالیات طلا در سال 1404

طبق آخرین قوانین مالیاتی در سال ۱۴۰۴، خرید اصل طلا معاف از مالیات بر ارزش افزوده است. طبق این قانون خرید طلای آب‌شده، سکه و شمش طلا مالیات بر ارزش افزوده ندارد. اما افرادی که از نهادهای رسمی و دارای مجوز سکه می‌خرند، تحت شرایط خاصی مشمول پرداخت مالیات خواهند بود که نوع آن «مالیات بر عایدی سرمایه» است.

البته هر سال سقف معافیت مالیاتی تغییر می‌کند و دستورالعمل‌های سال ۱۴۰۴ شامل موارد زیر است:

• کسانی که در سال جاری تعداد مشخصی سکه از بانک مرکزی خریداری کرده‌اند، موظف به پرداخت هستند.
• میزان مالیات به‌صورت پلکانی و بر اساس تعداد سکه‌های خریداری‌شده تعیین می‌شود.
• مالیات به شکل مقطوع محاسبه می‌گردد و نیازی به بررسی سود یا زیان نیست.
• خریداران باید در بازه زمانی مشخص، اظهارنامه مالیاتی را ثبت و مالیات پرداخت کنند.

انواع مالیات سکه چیست؟

سه نوع مالیات اصلی در بازار طلا و سکه وجود دارد که هر کدام شرایط و مقررات خاص خود را دارند.

1.مالیات بر ارزش افزوده (سکه معاف است)

قانون به‌طور صریح اعلام کرده که ارزش طلای خالص، چه به شکل زینتی، چه آب‌شده یا شمش و سکه، از معافیت مالیاتی برخوردار است. این یعنی شما برای خود فلز طلا هیچ مالیات بر ارزش افزوده‌ای نمی‌پردازید. مالیات بر ارزش افزوده (با نرخ فعلی ۱۰ درصد) فقط به بخش‌های غیرطلا در فاکتور تعلق می‌گیرد که شامل موارد زیر است:

• اجرت ساخت
• سود فروشنده که معمولا ۷ درصد است
• سایر هزینه‌های جانبی مانند بسته‌بندی یا سنگ‌های تزیینی

اما قوانین خرید و فروش سکه بانکی متفاوت است و خرید سکه به‌طورکامل از مالیات بر ارزش افزوده معاف است؛ یعنی هنگام خرید و فروش سکه ضرب‌شده توسط بانک مرکزی، هیچ مبلغ اضافی تحت عنوان مالیات در فاکتور نباید وجود داشته باشد و این یک تفاوت اساسی با طلای زینتی محسوب می‌شود.

2.مالیات بر عایدی سرمایه

مالیات بر عایدی سرمایه برای کنترل سوداگری و جلوگیری از کسب سودهای هنگفت از نوسانات قیمت وضع شده است. براساس مقررات جدید اگر شخصی سکه‌های خود را قبل از گذشت دو سال به فروش برساند، سود حاصله مشمول مالیات بر عایدی سرمایه خواهد شد.

• معافیت: هر شخص تا ۱۵۰ سکه که به مدت دو سال نگهداری کرده، معاف از پرداخت مالیات است.
• نرخ مالیات: نرخ این مالیات پلکانی بوده و بسته به میزان سود حاصل‌شده، بین ۱۰ تا ۴۰ درصد متغیر است.

همینطور بخوانید: مالیات طلا چند درصد است؟ | قانون مالیات طلا در سال 1404

در جدول زیر مالیات خرید سکه بانکی در سال ۱۴۰۴ را مشخص شده که می‌توانید برای محاسبه مالیات سکه از آن استفاده کنید:

تعداد سکه	نرخ مالیات
۱ تا ۱۰ عدد	معاف از مالیات
۱۱ تا ۳۰ عدد	۴.۰۰۰.۰۰۰ ریال به ازای هر قطعه سکه
۳۱ تا ۵۰ عدد	۵.۲۰۰.۰۰۰ ریال به ازای هر قطعه سکه
۵۱ تا ۱۸۵ عدد	۶.۵۰۰.۰۰۰ ریال به ازای هر قطعه سکه

3.مالیات بر عملکرد فروشندگان سکه

واحدهای صنفی مجاز که فعالیت اصلی‌شان خرید و فروش سکه است، موظف‌اند سود خود، یا همان تفاوت قیمت خرید و فروش سکه را در اظهارنامه مالیات بر عملکرد سالانه ثبت کنند و مالیات آن را بپردازند.

محاسبه مالیات سکه

حالا که متوجه شدیم منظور از مالیات سکه چیست، باید با نحوه محاسبه و استعلام مالیات سکه آشنا شویم. برای درک بهتر اینکه محاسبه مالیات سکه چگونه انجام می‌شود، باید بدانید این مالیات برخلاف مالیات طلا که براساس ارزش افزوده است، به‌صورت مقطوع و ثابت، تعیین می‌گردد.

سازمان امور مالیاتی هر سال جدولی منتشر می‌کند که در آن بازه‌های مختلف تعداد سکه و نرخ مالیات هر قطعه مشخص شده و شما براساس همین جدول می‌توانید مبلغ نهایی بدهی خود را محاسبه کنید.

روش محاسبه مالیات سکه بسیار ساده است و نیازی به محاسبات پیچیده ندارد؛ فقط باید تعداد کل سکه‌های خریداری‌شده را در نرخ مقطوع تعیین‌شده برای آن بازه ضرب کنید تا مبلغ کل مالیات مشخص شود. نکته مهم این است که این محاسبه به‌صورت پلکانی است؛ یعنی هرچه تعداد سکه بیشتر باشد، نرخ مالیات هر واحد نیز افزایش پیدا می‌کند.

همچنین بخوانید: موقع فروش سکه چقدر کم میشود؟ | نکات کلیدی قبل از فروش

فرمول محاسبه مالیات سکه:

تعداد سکه خریداری‌شده × نرخ مالیات مقطوع هر قطعه = مالیات نهایی

مثال:

فرض کنید شخصی در طول سال ۱۷۰ عدد سکه از بانک مرکزی خریداری کرده است. با توجه به اینکه تا ۱۰ عدد از سکه‌ها از پرداخت مالیات معاف است، تعداد سکه‌های مشمول مالیات برابر با ۱۶۰ عدد خواهد بود. محاسبه مالیات این سکه‌ها طبق جدول زیر انجام خواهد شد:

بازه تعداد سکه	تعداد سکه در این بازه	نرخ مالیات هر سکه (تومان)	مالیات این بازه (تومان)
۱ تا ۱۰ عدد	۱۰	معاف	۰
۱۱ تا ۳۰ عدد	۲۰	۴۰۰,۰۰۰	۸,۰۰۰,۰۰۰
۳۱ تا ۵۰ عدد	۲۰	۵۲۰,۰۰۰	۱۰,۴۰۰,۰۰۰
۵۱ تا ۱۷۰ عدد	۱۲۰	۶۵۰,۰۰۰	۷۸,۰۰۰,۰۰۰
جمع کل	۱۷۰	–	۹۶,۴۰۰,۰۰۰

نحوه استعلام مالیات سکه با کد ملی

سازمان امور مالیاتی امکان استعلام مالیات سکه را به‌صورت آنلاین و با استفاده از کد ملی فراهم کرده است. شما می‌توانید بدون نیاز به مراجعه حضوری، از طریق درگاه ملی مالیاتی به نشانی my.tax.gov.ir وارد سامانه شوید و وضعیت مالیاتی سکه‌های خریداری‌شده از بانک مرکزی را بررسی کنید. این روش در عین سادگی، شفافیت کامل را برای مؤدیان ایجاد کرده و دیگر نیازی به انتظار برای ابلاغ کاغذی یا مراجعه به اداره مالیاتی نیست.

همینطور بخوانید: قانون خرید و فروش طلا در سال 1404

پس از ورود به سامانه با کد ملی و رمز عبور، می‌توانید در داشبورد کاربری خود، بخش مربوط به مالیات مقطوع سکه را مشاهده کنید. در این بخش، تعداد دقیق سکه‌های خریداری‌شده، مبلغ مالیات تعیین‌شده و وضعیت پرداخت نمایش داده می‌شود. همچنین امکان پرداخت مستقیم از همین سامانه وجود دارد و پس از تسویه، رسید الکترونیکی برای شما صادر خواهد شد که نگهداری آن برای اثبات پرداخت ضروری است.

نحوه پرداخت مالیات سکه

پیش‌تر دیدیم سامانه استعلام مالیات سکه چیست، اما برای پرداخت مالیات، می‌توانید از دو روش آنلاین و حضوری استفاده کنید. برای پرداخت آنلاین همان‌طورکه گفته شد کافی‌ست از طریق سامانه سازمان امور مالیاتی وارد حساب کاربری خود شوید و پس از مشاهده میزان بدهی، با استفاده از درگاه‌های بانکی معتبر مالیات را پرداخت کنید.

در روش حضوری، ابتدا باید ابلاغیه یا برگه مالیات را از طریق پیامک یا مراجعه به اداره امور مالیاتی دریافت کنید. سپس با در دست داشتن مدارک شناسایی و برگه ابلاغ، به یکی از بانک‌های عامل معرفی‌شده مراجعه کرده و مبلغ را به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کنید. نکته مهم این است که حتما رسید پرداخت را نگهداری کنید، زیرا برای اثبات تسویه به آن نیاز خواهید داشت و تاخیر در پرداخت منجر به جریمه خواهد شد.

چه کسانی مشمول معافیت مالیاتی سکه هستند؟

سازمان امور مالیاتی در بخشنامه‌های سالانه، شرایط خاصی را برای معافیت مالیاتی افراد تعیین کرده است که با شناخت این موارد می‌توانید بدون دغدغه خرید کنید:

همچنین بخوانید: انواع طلا برای سرمایه گذاری | 10 انتخاب پرسود

• خرید تا سقف معین: افرادی که در طول سال تا تعداد مشخصی سکه خریداری کنند از پرداخت مالیات معاف هستند و این مقدار هر سال ممکن است تغییر کند.
• دریافت به‌عنوان هدیه یا مهریه: کسانی که سکه را به‌عنوان هدیه یا مهریه دریافت کرده‌اند، معمولا تکلیف مالیاتی ندارند و فقط خریدار اصلی مشمول مالیات می‌شود.
• نهادها و موسسات خاص: برخی نهادهای دولتی، موسسات خیریه و افراد با شرایط ویژه بر اساس قوانین کشور از معافیت مالیاتی برخوردار هستند.
• تغییر سالانه معافیت‌ها: شرایط معافیت هر سال بر اساس بخشنامه جدید تغییر می‌کند و ممکن است فردی که امسال معاف است، سال آینده مشمول مالیات شود.

جمع‌بندی

در این بخش دیدیم مالیات سکه چیست و محاسبه مالیات سکه چگونه انجام می‌شود. همچنین با روش استعلام مالیات سکه از طریق کد ملی، نحوه پرداخت و شرایط معافیت آشنا شدیم. حالا که با جزئیات این موضوع آشنا شدید، می‌توانید با اطمینان بیشتری سرمایه‌گذاری کنید. اگر به دنبال روشی مطمئن و بدون دغدغه برای سرمایه‌گذاری در طلا هستید، تکنوگلد پلتفرمی امن برای خرید طلای آب‌شده به‌صورت آنلاین فراهم کرده که می‌توانید حتی با کمترین بودجه، ارزش سرمایه خود را حفظ کنید.

سوالات متداول